Chorioamnionitis is een infectie van de binnenste laag cellen (een membraan) die een embryo of foetus omgeeft. Het komt voor bij ongeveer 4% van de zwangerschappen wereldwijd. Het is ook één van de meest voorkomende oorzaken van een vroeggeboorte (1).
Dit artikel wordt nog medisch beoordeeld.
Medewerkers
Auteur Alessandra Papitto
Reviewers Sophie Oppelt, Katarzyna Przybył en Carolin Becker
Redacteur Juliëtte Gossens
Vertaler Juliëtte Gossens
Chorioamnionitis is een complicatie die met enige regelmaat voorkomt tijdens de zwangerschap. Het wordt veroorzaakt door ontsteking van delen van de placenta, meestal door een bacteriële infectie. Omdat de ziekte schade kan toerichten aan zowel de zwangere persoon als de foetus, kan het behulpzaam zijn om er iets over te weten.
In dit artikel
Wat is chorioamnionitis?
Chorioamnionitis (spreek uit als cho-rie-jo-am-nie-on-ie-tis) is een ontsteking van de membranen rondom een embryo of foetus, welke het chorion en het amnion van de placenta heten. Het chorion (buitenste) en amnion (binnenste) zijn de laagjes die een vrucht tijdens de zwangerschap omgeven en waarin het vruchtwater zich bevindt. De laagjes zijn belangrijk voor het bezorgen van voedingsstoffen en voor uitwisseling van stoffen tussen de baby en het lichaam van de zwangere persoon (2).
De ontsteking wordt meestal veroorzaakt door een infectie met een bacterie. Deze bacterie komt het vaakst vanuit de genitalieën, zoals de vagina en de baarmoederhals. De bacterie migreert dan omhoog door de baarmoederhals richting de baarmoeder. In sommige gevallen komt de bacterie uit je bloed. En in andere gevallen wordt de infectie veroorzaakt door een invasieve prenatale test. Tijdens zo'n onderzoek wordt er een naald door je buik in de placenta gestoken om een beetje weefsel of vocht weg te halen. Je kunt hier meer lezen over deze onderzoeken.
Chorioamnionitis ontstaat meestal als je water is gebroken. Dat betekent namelijk dat de membranen waar we het over hadden, het chorion en het amnion, gebroken zijn waardoor het vruchtwater eruit kan lopen. Als die membranen gebroken zijn, zijn ze gevoelig voor infectie. Er is dan namelijk een opening ontstaan waar bacteriën doorheen kunnen.
Maar de ziekte kan ook ontstaan als je water nog niet gebroken is. Iedereen draagt een heleboel bacteriën met zich mee, onze zogeheten microbioom of commensale flora. Die bacteriën zijn heel belangrijk voor ons immuunsysteem en voor de gezondheid van onze darmen, bijvoorbeeld. Er zijn ook bacteriën in je vagina om haar gezond te houden. Doorgaans kunnen die helemaal geen kwaad, maar in een enkel geval veroorzaken ze wel een infectie.
Meer dan 70% van de vrouwen dragen bacteriën in hun vagina en baarmoederhals die chorioamnionitis kunnen veroorzaken. Maar slechts een klein deel van die mensen zullen daadwerkelijk de ziekte ontwikkelen wanneer ze zwanger raken. Wetenschappers weten nog niet waarom sommige mensen wel chorioamnionitis krijgen, en anderen niet (2).
Wanneer bacteriën een infectie veroorzaken, reageert je afweersysteem (en dat van je baby) op die infectie. Het systeem produceert allemaal kleine eiwitten (die cytokinen heten) om je lichaam te laten weten dat die infectie er is. Deze reactie kan tot schade leiden aan de membranen (het chorion en amnion) of je baarmoederhals, of kan veroorzaken dat je water breekt. Het kan ook een vroeggeboorte veroorzaken. En soms leiden de infectie en de reactie van je lichaam daarop tot schade en afwijkingen van de foetus (2, 3).
Welke symptomen je van chorioamnionitis kan krijgen verschilt per persoon. Het ligt eraan welke bacterie de infectie veroorzaakt heeft en hoe jij en je baby erop reageren. Je kunt hieronder meer lezen over de mogelijke klachten bij chorioamnionitis.
Wat zijn de risicofactoren voor chorioamnionitis?
Chorioamnionitis ontwikkelt zich bij 1 tot 4% van alle voldragen zwangerschappen. Het is ook een deel van de oorzaak van vroeggeboorte, namelijk bij 40 tot 70% van de gevallen (3). Je hebt een grotere kans om de ziekte te krijgen als het je eerste zwangerschap betreft of als je de ziekte in eerdere zwangerschappen ook hebt gehad.
Zoals we al hierboven hebben aangekaart, is een belangrijke risicofactor het dragen van bacteriën in je vagina en baarmoederhals die chorioamnionitis kunnen veroorzaaken. Sommige mensen dragen simpelweg minder soorten bacteriën bij zich die tot een infectie kunnen leiden. En als jouw normale, gezonde vaginale bacteriën zijn aangetast (bijvoorbeeld door een schimmelinfectie), dan hebben andere bacteriën meer kans om chorioamnionitis te veroorzaken (2, 3).
Als je bevalling al begonnen is, dan is een belangrijke risicofactor de lengte van je bevalling. In het specifiek is het belangrijk hoe lang je water al is gebroken (en dat kan gebeuren voordat je daadwerkelijk weeën krijgt). Hoe meer tijd er verstrijkt, hoe hoger het risico op infectie (3).
Ten laatste verhogen zaken zoals roken en alcohol drinken ook je kans op chorioamnionitis.
Diagnose en klachten
Net zoals bij veel andere infecties is koorts vaak één van de klachten bij chorioamnionitis. Meestal is die hoger dan 38,0 °C. Koorts is een eerste alarmbel van je lichaam, die wordt veroorzaakt door de productie van kleine eiwitten door je afweersysteem (zie hierboven). Koorts kan je lichaam helpen bij het vechten tegen bacteriën en andere microben door de cellen van je afweersysteem hun werk beter te laten doen. Koorts is het belangrijkste teken van chorioamnionitis. Neem daarom contact op met je arts of verloskundige als je koorts krijgt.
Andere klachten die je kunt krijgen zijn onder andere een hoge hartslag (meer dan 100 per minuut), afscheiding vanuit je baarmoeder, pijn in je buik of je bekken, en vruchtwater dat vies ruikt (dit kun je merken wanneer je water breekt).
Je arts wil misschien aanvullend onderzoek doen als die een verdenking op een infectie heeft, zoals de hartslag van je foetus monitoren. Die kan namelijk verhoogd zijn (meer dan 160 slagen per minuut).
Soms is er ook bloedonderzoek nodig. Als je een infectie hebt, zijn je witte bloedcellen vaak verhoogd en kan je bloedsuikerspiegel (glucose) ook verhoogd zijn. Dit zijn allemaal tekenen die je arts in de juiste richting kunnen wijzen.
Het is ook mogelijk dat chorioamnionitis geen van deze klachten geeft. Je bent dan "asymptomatisch". In plaats daarvan merken jij en je arts er alleen iets van als je bijvoorbeeld te vroeg gaat bevallen of als je water te vroeg breekt (dit heet ook wel PPROM) (3, 4).
Wat voor effect kan chorioamnionitis op mijn baby hebben?
Chorioamnionitis kan jou ziek maken. Maar in 40 tot 70% van de gevallen, kan het ook je baby ziek maken (5-8).
Mogelijke problemen zijn bijvoorbeeld:
Longontsteking
Hersenvliesontsteking
Afwijkingen van het hart
Neurologische (hersen en zenuw) problemen
Problemen met botgroei
Septische shock (een extreme reactie van het lichaam op een infectie)
In de ergste gevallen kan chorioamnionitis doodgeboorte van een baby veroorzaken. Gelukkig komt dit maar heel zelden voor.
Voorkomen en behandelen
Voorkomen van chorioamnionitis de meest belangrijke strategie. Dit houdt bijvoorbeeld in dat je zoveel mogelijk situaties uit de weg gaat waarin je wordt blootgesteld aan slechte hygiëne. Bijvoorbeeld bij toiletten en bij voedsel dat gemakkelijk door bacteriën kan worden besmet. Je arts kan je vertellen welke voedingsmiddelen je beter kan vermijden tijdens je zwangerschap. Meestal gaat het dan om zaken zoals rauwe zuivel of rauw vlees. Maar welke voedingsmiddelen een risico vormen hangt af van jouw regio.
Als je water vroegtijdig breekt kan je arts je antibiotica geven om het risico op chorioamnionitis te verkleinen (2).
Behandeling van de ziekte hangt af van verschillende factoren, zoals je leeftijd en hoe gezond je over het algemeen bent. De beste behandeling is meestal het nemen van antibiotica. Welke antibiotica dit zijn wordt gebaseerd op welke bacteriën of microben jouw infectie hebben veroorzaakt. Het hangt ook af van jouw locatie op de wereld, omdat microben resistent kunnen zijn tegen bepaalde antibiotica op verschillende plekken. Als je hoge koorts hebt, wil je arts je misschien ook medicatie hiertegen geven (2).
Chorioamnionitis is een relatief zeldzame maar gevaarlijke zwangerschapscomplicatie. Door slechte hygiëne te vermijden en het advies van je zorgverleners op te volgen, kun je je risico iets verlagen. Maar de ziekte kan zich dan nog steeds ontwikkelen, en het is niet jouw schuld als dat gebeurt. Luister goed naar je lichaam en neem contact op met je arts als je ziek wordt of als je water eerder breekt dan je verwacht. Op die manier kun je snel behandeld worden!
Bronnenlijst
Vellamgot AP, Salameh K, Habboub LHM, Pattuvalappil R, Elkabir NA, Siam YS, et al. Suspected clinical chorioamnionitis with peak intrapartum temperature <38°C: the prevalence of confirmed chorioamnionitis and short-term neonatal outcome. BMC Pediatrics. 2022;22(1):197. DOI: 10.1186/s12887-022-03239-9
Tita AT, Andrews WW. Diagnosis and management of clinical chorioamnionitis. Clinics in Perinatology. 2010;37(2):339-54. DOI: 10.1016/j.clp.2010.02.003
Tita ATN. Intraamniotic infection (clinical chorioamnionitis). In: Berghella V, Barss VA (eds.). UpToDate. 2022.
Suzuki S. Association Between Clinical Chorioamnionitis and Histological Funisitis at Term. Journal of Neonatal-Perinatal Medicine. 2019;12(1):37-40. DOI: 10.3233/NPM-17155
Jain VG, Willis KA, Jobe A, Ambalavanan N. Chorioamnionitis and neonatal outcomes. Pediatric Research. 2022;91(2):289-96. DOI: 10.1038/s41390-021-01633-0
Wolfs TG, Jellema RK, Turrisi G, Becucci E, Buonocore G, Kramer BW. Inflammation-induced immune suppression of the fetus: a potential link between chorioamnionitis and postnatal early onset sepsis. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 2012;25(Supplement 1):8-11. DOI: 10.3109/14767058.2012.664447
Galinsky R, Polglase GR, Hooper SB, Black MJ, Moss TJ. The consequences of chorioamnionitis: preterm birth and effects on development. Journal of Pregnancy. 2013;2013:412831. DOI: 10.1155/2013/412831
Williams MC, O’Brien WF, Nelson RN, Spellacy WN. Histologic chorioamnionitis is associated with fetal growth restriction in term and preterm infants. American Journal of Obstetrics and Gynecology. 2000;183(5):1094-9. DOI: 10.1067/mob.2000.108866
Let op: de informatie die we hier voor je verzamelen is strikt voor educatieve doeleinden. Als je je niet goed voelt of als je enige klachten of vragen over je gezondheid hebt, neem dan alsjeblieft contact op met je arts of andere relevante zorgmedewerker. Wij geven geen medisch advies.